Eerste alarmbellen gaan af [1983]

 

Begin jaren tachtig komen resultaten van eerdere landbouwkundige onderzoeken naar buiten, wat in 1983 leidt tot Kamervragen. Dan is "Cadmium in de Kempen" voorpaginanieuws.

 

Met de ontdekking in 1980 dat in het Zuid-Hollandse Lekkerkerk een nieuwbouwwijk op sterk vervuilde grond is gebouwd, staat het probleem van de milieuvervuiling en specifiek bodemverontreiniging definitief op de politieke en maatschappelijke agenda. Er zijn dan al op regionaal niveau inventarisaties van vervuilde bodems uitgevoerd en in 1981 wordt een landelijke inventarisatie naar bodemverontreiniging ingezet.

 

In 1983 ziet de Interimwet Bodemsanering (Ibs) het licht, waarmee er voor het eerst een wettelijk kader is dat voorziet in toetsingswaarden voor verontreinigende stoffen in de bodem. Bovendien stelt het Rijk middelen beschikbaar voor onderzoek en sanering.

 

Eerste bodemonderzoeken in De Kempen

Nog voor de landelijke aandacht losbarst, onderzoekt het Instituut voor Bodemvruchtbaarheid (IB, Haren) begin jaren zeventig de omgeving van de zinkfabrieken in het Belgische Neerpelt en in Budel. Het IB publiceert de resultaten in het vakblad ‘de Boerderij’.

In 1979 start het Rijksinstituut voor Natuurbeheer (RIN, Arnhem) een onderzoek naar verontreiniging rond de zinkfabriek in Budel-Dorplein en de effecten daarvan op het milieu. Dat resulteert in een goed ruimtelijk inzicht in de zogeheten atmosferische depositie: de neerslag van stoffen vanuit de lucht op planten, de bodem en in het water. De negatieve effecten op de groei van bepaalde planten en op de reproductie van regenwormen zijn duidelijk waarneembaar. Publicatie van de resultaten in het tijdschrift Natuur en Milieu en zetten de verontreiniging in de Kempen definitief landelijk op de kaart.

In 1982 nemen de Milieudienst van de Provincie Noord-Brabant en Budelco samen indicatieve bodem-, planten- en watermonsters in de omgeving van de zinkfabriek in Budel-Dorplein. Hieruit blijkt een algemeen verhoogd niveau van zware metalen.

 

• Rapport Stichting Nattur en Milieu: "Cadmium een groeiende bedreiging"_1982
• Artikel Eindhovens Dagblad_1982_Cadmium bij Budel
• Artikel Werkgroep Milieuverontreiniging_1982_Zware metalen belasten milieu
• Memo Budelco_Publicaties over "De Zinkfabriek"_1982
• Rapport Budelco_Onderzoek naar cadmium in de omgeving van Budelco_1982
• Rapport_Chemiewinkel Eindhoven_ Oriënterend onderzoek Zware metalen in Budel-Dorplein_1982
• Plan van aanpak Budelco_Onderzoek naar de invloed van cadmium in de omgeving van Budelco_1982
• Studie Budelco "Cadmium in de Kempen - Cadmium-emissie in verleden en heden"_1983
• Verslag Instituut voor Bodemvruchtbaarheid_Onderzoeksverslag_1983
• Rapport Studie "Cadmiumbelasting van rundvee en kultuurgrond in Budel e.o"._1983

Nadat er in 1983 Kamervragen zijn gesteld naar aanleiding van het onderzoek van het IB, eind jaren ’70, wordt ‘Cadmium in de Kempen’ voorpaginanieuws. De Brabantse Milieufederatie (BMF) geeft in 1983 haar eerste 'Gif Memo De Kempen' uit.

 

• Tweede kamer_Verslag_vragen van de leden Worrel en Veldhoen_1983
• Brabantse Milieu Federatie_Gif Memo de Kempen nr. 1_1983

 

Overheid neemt verantwoordelijkheid

De provincies Noord-Brabant en Limburg, de gemeenten in het gebied rond de zinkfabriek, de verschillende provinciale Inspecties en de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten (GGD) in de regio gaan in 1982 samen om tafel. Er wordt  een bestuurlijke overleggroep “Cadmiumverontreiniging in de Kempen” in het leven geroepen. Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant en Gedeputeerde Staten van Limburg melden de verontreinigingsituatie bij de minister van VROM, om financiële middelen te verkrijgen die zijn gekoppeld aan de  Interimwet Bodemsanering (Ibs) voor het bekostigen van verder onderzoek. Ook wordt er een zeer uitgebreid informatiepakket samengesteld, waarmee gemeenten vragen van inwoners kunnen beantwoorden.

 

• Brief Staatstoezicht op de Volksgezondheid_Reactie aan Districtsgezondheidsdienst Valkenswaard_30-11-1982
• Brief Kempengemeenten_Verzoek tot aanpak aan Gedeputeerde Staten_30-12-1982
• Brief Staatstoezicht op de Volksgezondheid_Advies aan Gedeputeerde Staten_31-12-1982
• Brief Provincie Noord-Brabant_Aanmelding bij VROM_11-01-1983
• Brief Provincie Noord-Brabant_Tekst standaardpakket informatie cadmiumproblematiek_28-03-1983